Województwo nowogródzkie powołano do istnienia wiosną 1921 r. Na siedzibę wojewody wybrano rodzinne miasto Adama Mickiewicza – Nowogródek. Po wyborach do Sejmu Wileńskiego w 1922 r. dokonano korekty granic pomiędzy sąsiednimi województwami wileńskim i nowogródzkim.
Po raz ostatni zmiany terytorialne przeprowadzono w 1929 r., gdy utworzono powiat szczuczyński łączący w sobie wschodnie ziemie województwa białostockiego złączone z gminami wydzielonymi z powiatu lidzkiego. Powierzchnia województwa nowogródzkiego liczyła blisko 23 tys. kilometrów kwadratowych, na których mieszkało niewiele ponad milion ludzi.
Kraina była typowym jagiellońskim tyglem kultur, języków, religii i narodowości. W 1921 r. Polacy stanowili tam 54% populacji, na drugim miejscu byli Białorusini liczący blisko 38% ludności, następnie Żydzi – blisko 7% oraz Litwini – niewiele ponad 1%. Ciekawostką jest fakt, że większość mieszkańców 54% wyznawała prawosławie, katolicyzm niespełna 40%, a prawie 10% ludności było wyznania mojżeszowego. W zaściankach i przysiółkach mieszkali od setek lat nieliczni polscy Tatarzy (0,2%).
Województwo charakteryzowały niski współczynnik urbanizacji. Rolę wojewódzkich ośrodków miejskich pełniły w gruncie rzeczy małe miejscowości: Nowogródek, Słonim, Lida, Baranowicze i Nieśwież, a żaden z ośmiu powiatów nie był powiatem grodzkim. Ten typowo wiejski, kresowy obszar cechował umiarkowanie niski współczynnik gęstości zaludnienia wynoszący średnio 46 osób na kilometr kwadratowy.
Mimo, że województwo nie różniło się wiele od innych ziem wschodnich, znacząco odstawało od reszty kraju pod względem poziomu opieki zdrowotnej. O ile w kraju na jednego lekarza przypadało średnio 5 tys. pacjentów, o tyle w województwie nowogródzkim statystyka poważnie odbiegała od tej normy dając 18 tys. osób na jednego lekarza.
Koniec historii województwa przyniósł 17 września 1939 r. Na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow trafiło pod okupację ZSRS. Po zakończeniu wojny ojczysta ziemia Adama Mickiewicza w całości znalazła się poza granicami Polski.
Dla spragnionych wiedzy:
Mały Rocznik Statystyczny 1939, Warszawa 1939.
Pierwszy powszechny spis ludności RP z dnia 30 września 1921 r. Mieszkania. Ludność. Stosunki zawodowe. Województwo nowogródzkie. Warszawa 1926.
Drugi powszechny spis ludności z dn. 9.XII. 1931 r.Mieszkania i gospodarstwa domowe. Ludność. Stosunki zawodowe. Województwo nowogródzkie. Warszawa 1938.
